Orta kulak iltihapları çocukluk çağındaki hastalıklar arasında üst solunum yolu enfeksiyonlarının ardından en sık görülen ikinci hastalıktır. Yaşamın ilk 2 yılında daha sıklıkla görülmektedir. Tüm çocukların %90’ı 2 yaşına gelene kadar en az 1 defa orta kulak iltihabı geçirmektedir. Orta kulak iltihapları tekrarlayıcı özelliktedir. 7 yaşına kadar tüm çocukların 1/3’ünde en az 6 defa akut orta kulak iltihabı geçirilmiş olmaktadır.
Orta kulak, kulak zarı arkasında yer almaktadır ve hava içeren bir boşluktur. Hava ise geniz bölgesinden östaki borusu isimli dar bir kanalla orta kulağa taşınmaktadır. Östaki borusunun görevi, orta kulak boşluğunda bulunan havanın basıncını dış ortam atmosfer basıncıyla eşitlemektir. Ses dalgalarının kulak zarında oluşturdukları titreşimler orta kulak boşluğundaki küçük kemiklerden iç kulağa iletilmekte ve sesi beyine iletmekte olan sinirler uyarılmaktadır. Östaki borusu bebeklerde erişkinlere göre daha kısa ve daha yatay bir pozisyondadır. Yoğun salgı içeren hücreler içermektedir. 7 yaşından sonra ise bu fark ortadan kalkmaktadır.
Akut orta kulak iltihapları sıklıkla bakterilerden kaynaklanmaktadır ve orta kulağa geniz bölgesinden ulaşmaktadır. Tanı için aşağıdaki belirtiler dikkate alınmaktadır.
- Şiddetli kulak ağrıları
- Kulak akıntıları
- Ateş
- Daha önceden geçirilmiş üst solunum yolu enfeksiyonları
- Bebeklerde huzursuzluk ve ağlama
- Kulak kepçesinin çekiştirilmesi
- İştahsızlık
- Bulantı ve kusma
- İshal
- İşitme azlığı
- Kulaklarda dolgunluk ve çınlama
- Baş dönmesi
Fiziksel muayenede ateş ölçülmeli, kulak incelemelerinde bastırma ile kulakta duyarlılık tespit edilmelidir. Kulak zarının otoskopik incelemelerinde kulak zarında bombeleşme, kızarıklık, kalınlaşma, zar hareketlerinde azalma görülebilmektedir. İleri vakalarda ise kulak zarının iltihapla delinmesine bağlı olarak dış kulak yolunda akıntı tespit edilebilmektedir. Akut orta kulak iltihabı şüphesinin olması halinde buşon sebebiyle kulak zarının görülememesi halinde kulak lavajı yapılmamalıdır.