Yeni doğan bebeklerin yedi günlükken topuklarından alınan kan hipotiroidi ve fenilketonüri hastalıklarının olup olmayacağı için alınan kandır. Kan alındıktan sonra Sağlık Bakanlığı’na gönderilen kan örnekleri incelenir ve herhangi kötü bir sonuçta aileye haber verilir. Eğer herhangi bir bulguya rastlanmazsa aileler bu konuda rahatsız edilmez.
Yeni doğan bebeklerde metabolik bozukluğun olup olmadığını tespit etmek ve doğumdan olabilecek hipotroidi teşhisinin konulması için yapılır. Fenilketonüri eğer erken teşhis edilmez ve tedavi edilmezse ileride zihinsel bozukluğa, boy kısalığına, katarak problemine ve fiziksel gelişiminde bozukluğa sebep olur. Bu yüzden ne kadar erken teşhis edilirse tedavisi de o kadar kolay olacaktır.
Topuk kanı ne zaman alınır?
- Normal zamanında doğan bebeklerde hastaneden taburcu olmasına yakın yani bir hafta içinde alınmalıdır.
- Topuk kanı alınması 7 günü geçmemelidir.
- İlk örnek ilk 24 saat içinde alındıysa bebeğin 1-2 haftalık olduğu zamanda alınıp test edilir. Bebek erken doğmuşsa 7.gün civarı kan örneği alınır.
Topuk kanı testi nasıl yapılır?
Yeni doğan bebeklerde topuk kanı testi için özel filtre kağıtları üzerine bebekten kan alınır. Sonrasında bebekle ilgili tüm bilgiler bu kağıda eksiksiz yazılmalıdır. Bebeğin adı, soyadı, adres bilgileri, telefon numarası eksiksiz yazılmalıdır. Tarama için laboratuvara gönderilir. Topuk kanı testinde sadece hipotiroidi ve metabolik bozukluk hastalığı olan fenilketanüriye bakılır.
Tarama sonucu iki şekilde çıkar. Pozitif ise bebekte hastalık mevcuttur. Negatif çıkarsa bebekte herhangi bir problem olmadığı anlaşılır. Pozitif sonuç çıkan bebeklerden yeniden kan örneği alınarak test tekrarlanır ve sonucun doğruluğundan emin olunur.
Test sonuçları yaklaşık üç hafta içinde çıkar. Sonucu pozitif çıkan bebeklerde ikinci test de yapıldıktan sonra tekrar pozitif sonuç çıkarsa hemen tedaviye başlanmalıdır.
Yeni doğanlarda başka hangi testler yapılır?
Yeni doğan bebeklerde, sağlık sorununun olup olmadığını anlamak için doğuştan kalça çıkığı, işitme ve görme taraması, erkek bebekler için inmemiş testis taramaları da yapılmaktadır. Ancak topuk kanı testinde sadece hipotiroidi ve fenilketonüri taraması yapılır.
Yeni bebek sahibi olmuş anne ve babaların topuk kanı testini muhakkak yaptırmaları gerekir. Bebeğin ileride herhangi bir problem yaşamaması için bu test zorunludur.