Şizofreni hastalığı ve hasta yakınları paylaşım/bilgilendirme köşesi

Değerli Aysel Doğan Hanımefendi'nin izni ile, yaşamından ufak bir kesiti paylaştığı kitabını
buraya da taşımak isterim.
Kitap basında tükenmiş, sponsor bulunamadığı için tekrar basıma verilememiştir.
Kaydedip pdf dosyası yapabilir, çıktı alabilirsiniz.

ilk baskı ismi; 'anılarım, acılarım ve şizofreni'
ikinci baskısı ise; '18 yaşında uyudun 29 yaşında uyandın oğlum' ismiyle yayınlamıştır.
Kitap Tanıtım Linki

***

Aysel Doğan; 1948 Kars Sarıkamış doğumlu. Dört çocuk annesi.
İki oğlunu zamansız yitirdi.
Bunun ardından büyük oğlunun şizofreni hastası olduğunu öğrendi.
Bu hastalığa karşı oğlu ile birlikte mücadele etti. Doktorların ve yeni tedavi yöntemleri ( ilaç vs.) sayesinde
kazanan taraf Doğan ailesi oldu.
Yaşamını, “Acılarım Anılarım ve Şizofreni” adı altında bir kitapta topladı.

Kendini, oğlu gibi şizofreni hastalığından muzdarip olan şizofrenilere adamış olan Aysel Doğan,
Dünya Şizofreni Derneği’nin kurucusu ve başkanlığını yürütmektedir.
Her konuda şizofreni hastası ve yakınlarına yardımcı olmaya çalışmaktadır.

***

[sayfa 1-3]


YIL 1965, 8 HAZİRAN

Evet eşimle 8 haziran 1965'de çok güzel bir düğün töreniyle evlenmiştik. Zamanın bize neler hazırladığını ne yazık ki bilemezdik. Eşim gencecik bir üniversite öğrencisiydi. İkimiz de çok mutluyduk. Çünkü umutluyduk. Sevgimize, birbirimize inanıyorduk. Ama bilmiyorduk ki bazen inanmak da yetmezmiş. Evliliğimizin dördüncü yılında ilk oğlumuz Köksal dünyaya gelmiş ve eşimin okulu da bitmişti. Orman yüksek mühendisi olmuş tayin bekliyordu. Tayini (doğuya) benim memleketim, Kars'ın Sarıkamış ilçesine çıkmıştı. O yıllarda orman mühendisleri bölgölerde kalıyordu. Yani köylerde. Biz de Sarıkamış'ın bir köyünde kalıyorduk. "Çamyazı köyü, eski adı Micingirt" olan bu köyde üç yıl kaldık.

Lojmanlar köye iki kilometre uzaklıkta idi. Dört aile kalıyorduk. Kışın yollar kapanıyordu. İçme suyumuz akmıyordu. Köyde elektrik yoktu. Biz karları eritip su olarak kullanıyorduk. Lojmanın jeneratörü vardı. Aydınlatmayı o sağlıyordu. Mazot bitince gaz lambasıyla idare ediyorduk. Biz bu kadar mahrumiyet içinde yine de çok mutluyduk. 1970'i 1971'e bağlayan gece tüm dünya yeni yılı kutluyordu. Soğuk, kar ve tipi, Allahuekber Dağları'nın eteklerinde bir köyde, saat 04'te ikinci oğlumuz dünyaya merhaba demiş ve Serdar da aramıza katılmıştı. Çok sevinmiştik, çok mutluyduk. Ben çok genç yaşta iki çocuk annesi olmuştum. İki çocuğumu yolu ve doktoru olmayan bu yerde sağlıklı büyütmeye çalışıyordum. Günler, aylar geçiyordu. Büyük oğlum iki yaşında, Serdar yedi aylıkken, babamın ölümüyle sarsıldım. Bu benim ilk acımdı. Çok üzülüyordum fakat annem bana destek oluyor, moral veriyordu. İnsanın annesi olunca hayat daha da kolaylaşıyor.


İLK EVLAT ACISI

Zaman su gibi akıp gidiyordu ve 1973 yılının, 20 Eylül'ünde üçüncü oğlumuz Hakan da dünyaya gelmiş, böylece üç erkek evladımız olmuştu. Hakan üç aylıkken eşim askere gitmiş, ben de çocuklarımla İstanbul'a anneme gitmiştim. Daha sonra eşim yedek subay olarak Tekirdağ-Çorlu'ya atanmıştı. Orada ev tutmuştu. Biz de Çorlu'ya gittik.

Çorlu çok güzel bir şehirdir. Orada çocuklarımızla çok güzel günler geçiriyorduk. Çok güzel anılarım olmuştur. Derken askerlik bitmişti. Bingöl'ün Kığı kazasına tayin edilmiştik ve Kığı'ya gidip yerleştik. Çok büyük bir talihsizlik; Kığı'da menenjit salgını vardı. Oraya gidişimizin üçüncü ayında, Hakanım aniden fenalaştı, rengi mosmor olmuştu; boynu, vücudu kasılıyordu. Hakan kucağımda, dışarıya koştum. Komşular gelip kucağımdan aldılar. Rengi sararmaya başlamıştı. Hemen hastaneye götürdük. Ne yazık ki o kasabada doktor yoktu. Bir hemşire vardı. Hemşire oğlumuzu hemen ildeki hastaneye götürmemizi söyledi. En yakın il 'yedi-sekiz' saatlik mesafedeydi. Zaman zaman yollar kar yüzünden kapanıyordu. Ne yazık ki çaresizlik içinde oğlumu alıp eve geldik. Sabahı bekleyip yolun açılması için dua ediyorduk. Bu kasabadan 'Bingöl' iline, sadece sabahları, bir otobüs gidiyordu. Oğlumsa evde daha da kötüleşiyordu. Çaresizdik. Komşular bizi yalnız bırakmıyordu. Saat gece onbir sıralarında Hakan biraz iyi olmaya başlamıştı. Su falan içirdik. Komşular; "biz çok sevindik artık oğlunuz iyileşti" diye yavaş yavaş evlerine döndüler. Kasabada o zamanlar elektrikler, gece onikiden sonra kesilirdi. Ben oğlumu uyutmak için uğraşıyordum. Fakat hiç uyumuyordu. Sabaha karşı yine çok fenalaştı. Çaresizlikten ne yapacağımızı şaşırmıştık. O esnada sabah ezanı okunuyordu. Eşime cami hocasını çağırmasını söyledim, biraz oğlumuza Kuran-ı Kerim okumasını istedim. Allah'a sığınmak beni o kadar rahatlatacaktı ki eşim hemen hocayı alıp geldi. Hoca biraz okuduktan sonra ağlamaya başladı. Ben korkup ağlamaya başlayınca "korkmayın, sizin oğlunuz iyi. Ben kendi evladıma ağladım, kendimi tutamadım. Birkaç yıl önce, lise son sınıfta okuyan oğlum, Bingöl depreminde enkaz altında kalıp öldü" dediğinde çok üzüldük. Hoca gittikten sonra oğlumuzu alıp otobüsle yola çıktık. Yarı yolda kucağımızda vefat etti. '1 NİSAN 1974'

 

sevgili Aysel Doğan'ın kitabını aktarmaktaki düşüncem şizofreni hastalığının sürecine, yaşanılandan yola çıkarak az çok hakim olunabilmesi. 'şizofreni hastalığının ismini dahi bilmeyen, hiç duymamış olanlar var. hastalık mı neden böyle diye şaşırıp ne olduğunu anlıyamayan, ne yapacağını bilemeyen aileler var, hasta yakınları var. şizofreni hastalığını her an insana saldırabilecek potansiyel katil zannetirelen medya var. takip edilmeyen, ilaçlarını düzenli gün gün kullanmayan, fiziksel, psikolojik şiddet atmosferi içinde yaşayıp, hastalığını alevlendirecek ortamda yaşayan hastaların davranışları kontrol edilemez olması normaldir. hastalığın kendisi bu ve bakıma muhtaçlık şart.

benden sonra oğlum kızım evlâdım ne olacak diyen o kadar çok anne, baba, hasta yakını var ki. devletin huzur evi adı altında yaşı ilerlemiş olan ebeveynlerimize hizmet verdiği bakımevleri var. bedensel ve zihinsel engelli vatandaşlara yönelik rehabilitasyon merkezleri var. ruh sağlığı hastalığı olan şizofreni'ye, şizofreni hasta ve yakınlarına sağlanan hizmetler fısıltı ile duyulabililiyor. ancak araştırma içerisine giren kişi öğrenebilir oluyor.

yeni yeni ilki istanbul zeytinburnu ilçesinde TRSM (toplum ruh sağlığı merkezi) açılmış olup prof. mazhar osman hastanesi bünyesinde hizmet vermeye başlamış. ve istanbul ilinde toplamda 51 adet açılması planlanıyor. bu şizofreni hastasına ve ailesine çok faydalı bir hizmet.

Aysel Hanım'ın tek amacı şizofreni hastaları için bakım evlerinin kurulması. yaygınlaşması. bilinmesi. Allah'ım görevimi bitirmeden canımı, emanetini alma diyor, öyle dua ediyor. Kendinden sonra evladının yerleştirilebileceği, hasta yakınlarının evlatlarını emanet edebileceği kurum, ev olduğunu bilmek, güvende ve kontrolde olduğunu bilmek. sokakta yalnız kalmayacaklarını bilmek. ilaç ve bakım takiplerinin yapılacak olması. Aysel Hanım 63 yaşında, ve tek gayesi, amacı devletin şizofreni evi adı altında bakımevleri açması. yaşamak istemesinin tek nedeni bu. ve bunun için gerekli tüm kurumlar ile irtibatlaşıyor. mücadelesi, azmi işbitirici vasıfları ile takdir-e şayan bir anne. kadın. insan.

kitap içeriğini rakam sırası ile ekleyeceğim. dileğim, destekleyici ve yönlendirici içerik barındırıyor olması.

 

-2-

İlk evlat acısının verdiği acı ve ızdırapla geri dönmüştük. Ben evde acı ve ızdırapla kıvranırken aynı gün annemin ölüm haberi geldi İstanbul'dan. Ani bir kalp krizi sonucu çok sevdiğim annemi de kaybetmiştim. Annemin ölüm haberiyle yıkılmış ve dünyadaki gerçeklerle karşı karşıya kalmıştım. Annem daha 42 yaşında, genç denecek yaşta, beni ve iki kardeşimi öksüz bırakmıştı. Artık bu dünyada, biz üç kardeş, annesiz ve babasız kalmıştık. O zaman başıma daha nelerin geleceğini bilmeden, anneme, babama ve yavruma ağlayıp duruyordum. İki kardeşim küçük yaşta öksüz kalmıştı. Ben yavrumu ve annemi aynı günde kaybetmiştim. Sanki kader bana 'nisan bir' şakası yapmıştı. İlk evlat acısını yaşadık. Canımdan bir parçanın koptuğunu hissettim. Göz göre göre çocuğumu kaybetmiştim. Gençtim; hayallerim umutlarım vardı. Kutsal kitaplarda yer alan 'ölen çocuklar cennette ağırlanır' sözleri bana manevi destek olmuştu. Fakat annem bu kadar erken ölmeyi hak etmemişti. İşte o zaman şair Albulhakhamit Tarhan'ın genç yaşta ölen eşi için yazdığı MAKBER aklıma geldi. Tıpkı şarkıdaki gibi ölümün varlığı ve annemin ana kokan teninin toprak kokusuna karışmasına dayanamıyordum. Çok genç yaşta acılarla yıkılmıştım.

Artık hangisine ağlayayım, yanayım bilemiyordum. Tam yüreğimin ortasında bıçağın döndüğünü hissettim. Çok acıydı, çok zor günler geçiriyordum.

Bir müddet sonra eşim tayinini istedi. Tayini Siirt'in Eruh kazasına çıktı. Orada altı ay kaldıktan sonra tayini Ankara'ya çıkmıştı. Ankara'da bir yıl kaldıktan sonra İzmir'e tayin oldu. Ben de biraz olsun acılarımı unutmaya çalışıyor, iki çocuğumla teselli buluyordum. Dördüncü oğlum da 20.09.1975 tarihinde dünyaya geldi. Hakan'ın sevgisini ona vermiş, unutmaya çalışıyordum. Yine üç oğlum olmuştu. Zaman ne çabuk geçmişti. Acılar unutulmuyordu ama acıyla yaşamasını öğreniyordum. Zaten başka çarem de yoktu. Çünkü acılarla yaşamak çok da kolay değil.

ACILARIN EN ZALİMİ (1976, 13 Kasım Cumartesi)

CANIM KÖKSAL'IM
Evet acıların en zalimi, bana yaşadığım onca acıyı unutturan Köksalım, seni ve senin acını unutmak, dayanmak benim için çok zordu.

Taş gibi bir yüreğim olması lazımdı. Ama ben anneydim senin yokluğuna hiçbir zaman dayanamazdım. Seni çok zamansız kara toprağa vermiştim. Aradan geçen çok çok uzun yıllara rağmen benim acım hiç dinmedi. Ne kadar acılarımı kalbime gömdümse de senin acın hep tazeliğini korudu kalbimde. Ne sesini, ne gülüşünü ne de melek yüzünü hiçbir zaman unutmadım, unutamam..

"SEN RAHAT UYU OĞLUM MEKANIN CENNET OLSUN"
Yıl 1976. Büyük oğlum ilkokul ikiye gidiyor, kardeşleri de yavaş yavaş büyüyordu. artık herşey yolunda gidiyordu. Acılarımı biraz olsun unutmuştum. (Ta ki o zalim gün, 1976-13 kasım cumartesi)

 

-3-

İlk evladım Köksal 1969 yılında
ikinci evladım Serdar 1971
üçüncü yavrum Hakan 1973
dördüncü oğlum da 1975 yılında dünyaya merhaba demişti.

13 Kasım Cumartesi 1976 gününden bir gün evvel Serdar'ın dişi çok ağrıyordu. Sabaha kadar ağlamış hiç yatmamıştı. En küçük oğlumu abisine (Köksal) bırakarak Serdar'ı dişçiye götürmeye karar verdik. Serdar babasına çok düşkün bir çocuktu. Dişçiye babasıyla önceden gitmiş fakat çok zorluk çıkarmıştı. Bu sefer ben de beraber gitmeye karar verdim. Babasına naz ettiği için beni dinler diye düşündük ve evden çıktık. Bir saat içinde dönecektik.

Evimiz İzmir'de Narlıdere'de yol güzergâhında idi. Otobüs durağında beklerken Köksal bize el sallayıp kardeşimi merak etmeyin ben bakarım demişti. Ve bu onu son görüşümüz olmuştu. Biz ayrıldıktan sonra üst komşumuz gelip yavrumu bakkala göndermiş. O esnada balkon kapısı açık olduğundan rüzgar dış kapıyı kapatmış. Yavrum ağlayarak "Teyze kardeşim içeride uyuyor annemler evde yoklar" demiş. Komşu "Merak etme sen bakkala git" demiş. Yavrum bakkaldan döndükten sonra ikinci katta oturan birisini yardıma çağırmışlar. Yavrumu, beşinci kattaki evin balkonundan bizim döndüncü kattaki evimizin balkonuna beline çamaşır ipi bağlayıp indirmek istemişler. İp kopunca yavrum feryatla beşinci kattan taşların üzerine düşmüş. Hemen hataneye kaldırmışlar. Biz gittiğimizde, Doktor Hanım bizi yanına sokmak istemedi ve ben ağlamayacağımı söyleyip ısrar edince izin verdi. Oğlumun yattığı oda üç dört metre uzağımdaydı, fakat yürürken bana kilometrelerce uzaklıktaymış gibi gelmişti. İnanın bunları buraya yazarken o günleri, o küllenmiş acılarımı tekrar tam da yüreğimin ortasında hissediyorum. Evladımı yatakta görünce şok geçirdim. Yarabbim evladım ne hale gelmişti. Tanınmaz haldeydi.

 

-4-

Allah'ım hiçbir anne ve babaya bizim gördüğümüz manzarayı göstermesin. Bir saat önce evde sapağlam bıraktığım Köksal'ım oğlum ne hale gelmişti. Çok ama çok acı bir durumdu. Dayanmak mümkün değildi. Yavrumun kafası sargılar içinde, gözleri dışarı fırlamış, yüzü mosmor, kolları ve bacakları kırılmış, beli de kırıktı. Çok derinden inliyor, arada bir nefes alamıyordu. Bağırmamak için kendimi zor tutuyordum. Elini ellerimin arasına aldım. Sanki daha da yakındım ona. Herkesten farklı o benim parçamdı, oğlumdu ve nefes almakta çok zorlanıyordu. 'Allah'ım! Bir nefes, ne olur Allah'ım bir nefes' diye haykırıyordum. Artık kendimi tutamıyordum. Bir nefes bir nefes Allah'ım diye dua ederken, haykırırken, yavrumu ilk göz ağrımı eli elimde kaybettim. Oğlum gitti sıcaklığı kaldı avuçlarımda ilk günkü gibi. Ah ceylan gözlü Köksalım seni ne çabuk kaybetmiştim.

İşte o zaman anlamıştım bir nefesin değerini. Yarabbim insan hayatında, saatlerin, saniyelerin, ne kadar önemli bir yeri var, ne yazık ki biz insanlar bunun değerini bilmiyoruz. Yavrum ellerimin arasından uçup gitmişti. 8 yaşında yavrumu ne çabuk da kaybetmiştim. Doktor hanım beni teselli etmeye çalışıyordu. Oğlumun yaşamasının imkanız olduğunu, yaşasaydı bile tüm vücudunun tamamen felç olacağını bana anlatmaya çalışıyordu. Fakat benim o anda bunları anlamam, inanmam imkansızdı. Evladımı evde sapasağlam bırakmıştım. Şimdi ise bir hastanede tanınmayacak halde bulmuştum. Kendimi kaybetmiş, yaşadıklarımı bir rüya zannediyordum; sanki korkunç bir kabustu, inanamıyodum çünkü o daha ölmek için çok küçüktü. Daha biz ona doyamadan yavrum dünyaya doyamadan bir ihmalin kurbanı olmuştu. Allahım, ne büyük bir acı.

Ben 26 yaşında iki evlat acısı, annemin ve babamın acısını görmüştüm. Ama bu acı çok derin bir acıydı. Sanki ciğerlerim yerinden kopuyordu. İnsan 26 yaşında bu kadar acıyı kaldıramaz. Çok çırpınıyordum, çok çaresizdim. Oğlum'un düşerken kafasını çarptığı taşta saçlarını bulmuştum. Evladım ellerimin arasından uçup gitmişti, sadece bir tutam saçı elimdeydi. O saçlarını gece gündüz benden alamıyorlardı, çok üzülüyordum. Zaman zaman kendimi kaybediyordum.