Vücudun insülin üretememesi yüzünden vücutta oluşan metabolik bozukluk yani diyabetik koma olarak da nitelendirebileceğimiz kan şekerinin aşırı yükselmesi diyabetik ketoasidoz olarak adlandırılır. Kişide bilincin bozulması ise diyabetik ketoasidoz koması olarak nitelendirilir. Ancak her bilinç bozukluğu koma olarak düşünülmemelidir.
En çok kimlerde görülür?
Ketoasidoz koması, derin koma ve beyin sapı belirtilerinin çok az rastlandığı bir durumdur. Tip1 diyabette %20 ve %30 ilk belirtiler ortaya çıkar. Genelde %25’lik oranda görülme sebebi enfeksiyonlardır. Diğer %25’lik oran ise insülin kullanılmaması ya da farklı sebeplerle insülin kullanımının durdurulması ile ortaya çıkar. Çoğu %10 ve %20’lik kısımda ise ketoasidoz koması nedenleri bulunamaz. Ailesinde diabetikketoasidoz olan kişilerde de görülür. Yetişkinlerin farklı yaş grupları dışında bebek ve çocuklarda da görülebilir.
Belirtileri nelerdir?
Karın ağrısı, kusma, bilinç değişikliği, asidotik solunum, polidipsi, polifaji, poliüri, nefeste ekşi elma kokusu gibi belirtiler gösterir. Bu belirtiler en sık görülen belirtilerdir.
Tanı nasıl konur?
Kişinin diyabetik olması ve bu durumda ilaçlarını azaltmış olması ya da kullanmaması, bilinç durumunun teşhis edilmesi, cildinin rengi, nefes kokusu, yaşamsal bulgular belirtilerini gösterir. Tanı konurken ilk önce hastada kan şekerinin yüksekliğine bakılır. İdrarda aseton saptanması ve kan şekeri yüksekliğinin 300-800 mg/dl olmasıyla diyabette ketoasidoz koması tanısı konur.
Henüz komaya girme eğilimi görülmemiş hastanın ise kesinlikle yakın takibe alınarak tedavisine başlanması gerekir. Laboratuvar bulgularında lökosit, amilaz, hemoglobin, hematokrit SGOT, SGPT, LDH gibi değerlere bakılır. Bu değerlerin yükselmesi ise kişide ketoasidoz koması belirtilerini gösterir.
Tedavi ve bakım nasıl olmalıdır?
Henüz komaya girmemiş hastalarda dört saatlik aralarla kan şekeri ve idrarda aseton testi yapılır. İnsülin verilmeye devam edilir. Hasta izlenirken asetonüri geçmiyor ve devamlı ilerleme gösteriyorsa özellikle hastane ortamında kalarak kontrol altında tutulması gerekir. Bu hasta artık komaya giriyor demektir. Sıvı ve elektrolit dengesinin sağlanması ve asidoz düzeltmesi yapılmalıdır. Dehidratasyon tedavisi yapılarak komanın etkileri giderilmeye çalışılır.
Hangi testler uygulanır?
Diyabetik ketoasidoz komada yapılan testler kan testleri olmaktadır. Ancak kan testleri yeterli değildir. Kesin tanı koymak için diğer belirtilere de bakmak gerekir.
Ciddi bir rahatsızlıktır. Tıp doktoru olmayan kişilerin bu hastalığı tedavi etmemesi gerekir. Özellikle eczacılar, sağlık personeli bu tip rahatsızlığa müdahale etmemeli ve tıp doktorlarına hastayı yönlendirmelidir.
